Dohtraki Dili

Dothraki dili; yerli, göçebe, dothraki denizini dolaşan at insanları dothrak’ların dilidir. Boğuk, sert bir dil olarak bilinir.

İlginç notlar;
*Dothrak’ların isimleri ve dilleri dothralat(sürmek) filinden türemiştir. Atın Dothraki kültüründeki önemi yansıtılmıştır.
*Dothrak’lar, taşımak kelimesi için 4 kelimeye, çekmek kelimesi için 3, itmek kelimesi için 3 ve at kelimesi için en az 8 farklı kelimeye sahiptir.
*Dothraki dilindeki en uzun kelime olan “athastokhdeveshizaroon” “saçmalıktan” anlamına gelmektedir.
*”ilişkili”, “net ağırlık”, “tutulma”, “anlaşmazlık”, “kızılkafa”, “yemin”, “cenaze ateşi”, “şiddet”, “alamet”, “diş” ve “hasat dolunayı” kelimelerinin hepsi tek bir anlama gelmektedir; “qoy”. Yani kan.
*Dothraki dilinde “hayal etmek”, "thirat atthiraride"’in literatürdeki anlamı “ahşaptan bir hayat yaşamak”’tır. Dothraki dilinde “ahşap” (“ido”) “sahte” kelimesi ile eş anlamlıdır.
*ödül(athjahakar) kelimesi Dothrak’lar tarafından giyilen uzun örgü bir kıyafet olan“jahak” kelimesinden türemiştir.
*Dothrak’lar, bilgi ve folklör konuları ilgilendirenler için “bu bilinir”’i kullanır.
*”Güneşim ve yıldızlarım” eşi çağırırken kullanılır.

"Shierak qiya” kanayan yıldız(kuyrukluyıldız) anlamına gelir. Dothrak’lar kırmızı kuyruklu yıldızı hastalık belirtisi olarak görür.

Dil, tamamen, LCS’nin* bir üyesi olan David J. Peterson tarafından HBO’nun televizyon dizi taht oyunları için geliştirildi. Peterson, 1700’den fazla kelime’de Rusça, Türkçe, Estonca, Inuktitut dili ve Swahili dilinin yanısıra G.R.R.M.’nin tarif ettiğinden ilham aldı.
Dothraki dili iki önemli sınırlama altında geliştirildi. İlki, dil kitaplara konulmaya uygun olmak zorundaydı. İkincisi, oyuncular tarafından kolayca öğrenilmek ve telaffuz edilmek zorundaydı. Bu iki sınırlama gramer’i ve dilin fonolojisini etkiledi. Örneğin, sessiz beklemeler, soluklu veya soluksuz olabilir, tıpkı İngilizcedeki gibi.

Dothraki dilinin ünsüzleri bir çok dilden ayrı olarak hazırlanan d,t,s,n dişsel ünsüzdür.david Peterson şöyle demiştir; “bilirsiniz, muhtemelen pek çok insan insan Arapçanın kulağa nasıl geldiğini bilmez, eğitimsiz bir kulak için, bu Arapça olabilir. Arapça bilen kişiler için bu böyle değildir. Ben de dişsil ünsüzlerden dolayı Arapça(gırtlaksıl ayırıcılar olmadan) ve İspanyolca sesleri karıştırma eğilimindeyim.” Yazı karakterleri dikkate alındığında, Ne Dothrakiler ne de etrafındaki insanlar kendi yazı sistemine sahiptir. (Lhazareenler gibi). Eğer buz ve ateşin şarkısı evreninde Dothrakilerin bir yazı örneği olsaydı bunu ya özgür şehirler geliştirir ve Dothrakilere adapte eder ya da kendi yazı sistemlerine sahip olan Ghis ya da Qarth gibi bazı yerler yapardı.

Ch ve j yarı kapalıyken, Çift sesli harfler kh, sh, th ve zh’nin tümü sürtünmelidir. Dothraki dilinde ch çift sesli harf olmasına ve check diye talaffuz edilmesine rağmen, c ve x harfleri yoktur. b ve p sadece isimlerde görünür, bharbo ve pono gibi. Sessiz beklemeleri soluklu olabilir. Bu kelimenin anlamını değiştirmez.

Dothraki dili aşıda gösterilen dört farklı ünlü sistemine sahiptir.

Buz ateşin şarkısı kitaplarında, u asla bir ünlü değildir, sadece isimlerde q ile birlikte görülür, Jhiqui ve Quaro’da olduğu gibi. Birden çok ünlü dizisinde her bir ünlü ayrılmış bir heceyi temsil eder. örneğin;
shierak [ʃi.e.'ɾak)yıldız,
rhaesh [ɾha.'eʃ]ülke
khaleesi ['xa.l̪e.e.si] kraliçe

Doğru örneklerin takibinde, baştaki ünsüz ikili hale gelir. Ayrıca, baştaki ünsüzler alfabe’de çöp haline gelir, a-th-th’nin atth olması ve athth olmaması gibi. n, d, s, th, r, j örneklerini verebiliriz. Orta kelimeler için de k, g, v, q ve r ‘ye sahibiz.

Dothraki dili, kelimelerde limitsiz ünlü kullanılma izni varmış gibi görünür. Dahası, dothraki dilinde birbiri ile yan yana aynı ünlüler kullanılabilir, khaleesi’de olduğu gibi.

İngilizce’de basit bir cümlede, elemanların dizilişi(üçü de mevcut olduğunda) şöyledir; önce özne(S), sonra fiil(V) ve sonra nesne(O) gelir. Bir örnek:

Khal ahhas arakh.
Khal(S) sharpened(V) arakh(O). (khal kılıcı biledi)
Sadece özne varsa, ingilizce’deki gibi özne fiilden önce gelir.

Arakh hasa.
Arakh(S) is sharp(V). (arakh keskindir). Daha karmaşık ifadelerde, özel dizilişler de vardır. Diziliş(azami derecede) şöyle takip eder; işaret zamiri, isim, zarf, sıfat, ilgi eki almış isim, edat ifadesi. Edatlar daima tamamlayıcı isminden önce gelir.

jin ave sekke verven anni m'orvikoon
this very violent father of mine with a whip
zarlar normalde cümlenin sonuna gelir ancak fiili de takip edebilirler. Modal particle’lar fiilden önce gelir.

En az 4 tane isim hali bilinir; yalın, yüklem, ilgi ve ayrılma halleri. ayrıca allatif eki* vardır ve muhtemelen datif eki* yoktur.

Peterson, dothraki dili için ikinci bölüm çekimlerine kadar 2000 kadar kelime yaratmıştı. Kelime çekimlerinin de dahil olduğu bir sözlük şu adreste mevcuttur.